نوشابه یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی ها در میان مردم سراسر جهان به شمار می رود. صرف نظر از ضررهایی که برای سلامتی دارد، طعم تند و تیز این نوشیدنی همواره دلیل اصلی محبوبیتش در میان مردم بوده است. اما آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده اید که طعم تند و تیز نوشابه به چه دلیل است؟ اگر اطلاعات کمی در زمینه شیمی داشته باشید، حتماً به راحتی به این سوال جواب می دهید. اسید فسفریک بکار رفته در نوشابه ها باعث ایجاد طعم تندی می شود. در ادامه، به بررسی نقش اسید فسفریک در تولید نوشابه می پردازیم.
تاریخچه اسید فسفریک
به طور دقیق نمی توان گفت اسید فسفریک کی و توسط چه کسی ابداع شده است. با این وجود، مدارک و شواهد موجود نشان می دهند که تهیه این اسید برای اولین بار توسط کیمیاگران آلمانی انجام گرفت. کیمیاگر و بازرگان آلمانی به نام هننیگ برند در اوایل قرن هجدهم موفق به کشف اسید فسفریک شد. او نیز مانند کیمیاگران دوران خود سعی داشت از این اسید به طلا برسد. به همین دلیل، راز کشف خود را فاش نکرد!
یادداشت های به دست آمده بعد از مرگ هننیگ مشخص نمی کنند که آیا این کیمیاگر موفق به تولید اسید فسفریک شده است یا خیر. در دهه 1770، دو شیمیدان سوئدی به نام های یوهان گاتلیب گان و کارل ویلهم شیل موفق به تولید اسید فسفریک از خاکستر استخوان شدند. مطالعات آن ها کاملاً مستقل از یادداشت های هننیگ برند بود. در سال 1774، شیل توانست اسید فسفریک را از خاکستر استخوان جدا کند. اسید فسفریک در سال 1777 با اضافه کردن اسید نیتریک به فسفر به دست آمد.
شرکت کویگنت در لیون فرانسه در سال 1812 موفق به کشف روش جدید برای تولید اسید فسفریک شد. این روش جدید شامل اضافه کردن اسید هیدروکلریک به استخوان بود. به این ترتیب، تولید اسید فسفریک به طور کامل در اختیار کشور فرانسه قرار گرفت. با کم شدن استخوان، شرکت ها به فکر روش های جدیدتر برای تولید این اسید افتادند. خیلی زود، سنگ های معدنی فسفاته جایگزین استخوان شدند و امروزه، تمام شرکت ها از این سنگ ها استفاده می کنند.
نقش اسید فسفریک در نوشابه
فسفر یکی از مهم ترین مواد معدنی موجود در طبیعت است که در دندان و استخوان ها یافت می شود. این ماده معدنی در مواد غذایی ازقبیل شیر، گوشت، نان، سبوس، غلات صبحانه، تخم مرغ، آجیل، آب میوه و نوشابه های گازدار وجود دارد. نقش اسید فسفریک در تولید نوشابه به عنوان یک ماده نگهدارنده است چراکه از رشد و تکثیر باکتری ها جلوگیری می کند.
از سوی دیگر، این اسید باعث ایجاد بافت یکدست و یکپارچه نوشابه ها می شود. همانطور که گفته شد، طعم تند و تیز منحصر به فرد نوشابه های گازدار نیز به دلیل وجود اسید فسفریک است. در واقع، اسید فسفریک طعم شیرین نوشابه ها به دلیل افزودن شکر را با طعم ترش متعادل می کند.
آیا وجود اسید فسفریک در نوشابه خطرناک است؟
مقدار توصیه شده مصرف روزانه فسفر برای عملکرد نرمال بدن، 700 میلی گرم برای افراد بزرگسال است. این میزان از فسفر به راحتی توسط مواد غذایی مختلف ازجمله لبنیات، مرغ، ماهی، گوشت، لوبیا و غیره تامین می شود. افراد دارای نارسایی کلیوی نباید بیشتر از 800 میلی گرم فسفر در روز مصرف کنند. مصرف زیاد فسفر موجب کاهش میزان کلسیم بدن و پوکی استخوان می شود. آن همچنین توانایی بدن در استفاده از مواد معدنی ازقبیل روی، آهن و منیزیم را نیز دچار مشکل می کند.
خاصیت اسیدی اسید فسفریک می تواند به مینای دندان ها آسیب برساند. در نتیجه، بعد از هر بار خوردن نوشابه باید دندان هایتان را مسواک بزنید. علاوه بر این، مصرف بیش از اندازه نوشابه موجب سنگ کلیه، پوسیدگی دندان و تسریع در پیری می شود.
میزان اسید فسفریک در نوشابه
کاربرد اسید فسفریک در صنایع غذایی، به عنوان افزودنی در انواع مختلف نوشابه هاست. خاصیت اسیدی این ماده، طعم تند و تیز منحصر به فردی به نوشابه می دهد. بر اساس تحقیقات انجام گرفته توسط پژوهشگران، میزان اسید فسفریک موجود در انواع نوشابه ها بین 26/0 تا 3/0 درصد تخمین زده می شود.
اندازه گیری اسید فسفریک در نوشابه
از روش پی اچ متری به منظور اندازه گیری اسید فسفریک موجود در نوشابه استفاده می شود. نوشابه علاوه بر اسید فسفریک، کربنیک اسید هم دارد که هر دو بر pH تاثیر می گذارند. در نتیجه، ابتدا باید کربنیک اسید موجود در نوشابه از طریق گرم کردن از نوشابه خارج شود.
در گام نخست، 100 میلی لیتر نوشابه را در ارلن بریزید و سطح مایع را علامت گذاری کنید. سپس، نوشابه را برای تقریباً 20 دقیقه گرم کنید و بعد اجازه دهید خنک شود. با افزودن آب مقطر، سطح مایع را به سطح علامت گذاری شده برسانید. در گام بعدی، pH اولیه محلول را اندازه گیری کنید. لیوان نوشابه را روی صفحه همزن مغناطیسی قرار دهید. کمی آب به آن اضافه کنید تا رقیق شود. پی اچ متر را درون محلول قرار دهید و همزن را روشن کنید. به این طریق می توانید pH آن را اندازه بگیرید.
در گام نهایی، فرآیند تیتراسیون از طریق اضافه کردن سدیم هیدروکسید 1/0 مولار به محلول انجام می شود. دوباره، pH محلول به دست آمده را اندازه گیری کنید. این کار باید تا زمان رسیدن به نقطه هم ارزی ادامه یابد. در نهایت، غلظت اسید فسفریک را می توانید با استفاده از اطلاعات به دست آمده محاسبه کنید.
خرید اسید فسفریک
اسید فسفریک در حجم و بسته بندی های متنوع به فروش می رسد. نوع بسته بندی بر اساس کاربرد آن در صنایع مختلف، متفاوت است. برای خرید اسید استیک و دانستن قیمت اسید فسفریک می توانید به مراکز معتبر مراجعه کنید و از کارشناسان استعلام قیمت بگیرید.
سخن پایانی
نوشابه یکی از محبوب ترین نوشیدنی ها در میان مردم سراسر جهان است. به طور کلی، نقش اسید فسفریک در تولید نوشابه در بافت یک دست و طعم مطبوع آن است. با این وجود، مصرف بیش از اندازه نوشابه می تواند آسیب زیادی به بدن وارد کند. مشکلاتی ازقبیل پوکی استخوان، پوسیدگی دندان، نارسایی کلیه و غیره همگی در اثر مصرف زیاد و طولانی مدت نوشابه ایجاد می شود. اما شما میتوانید تمامی مواد شیمیایی از جمله اسید استیک، اسید فسفریک، فروش آب ژاول و … را از طریق شرکت پتروپارسان تهیه کنید.
منبع: petroparsan.com